Wiedza
Dobry scenariusz zajęć TUS - jak powinien wyglądać?
Scenariusz zajęć to narzędzie nie tylko pomocne dla prowadzących. Dobrze opracowany scenariusz pomaga również dostosować treści do wieku, możliwości poznawczych i emocjonalnych uczestników, a także do ich specyficznych trudności.
Co powinien zawierać scenariusz zajęć TUS?
Dobry scenariusz TUS powinien opierać się na jasno określonym celu – czyli konkretnej jednej umiejętności społecznej, nad którą będzie pracować grupa (np. rozpoznawanie emocji, proszenie o pomoc, czekanie na swoją kolej).
Scenariusz powinien zawierać tzw. kroki umiejętności, które dziecko poznaje i ćwiczy w czasie zajęć – są one opisane prostym językiem i narysowane.
Kolejnym kluczowym elementem scenariusza jest modelowanie scenki, czyli pokazanie wzorcowego zachowania przez prowadzącego lub przy użyciu filmu modelowego. Scenka może być odegrana jako krótki teatrzyk.
Następnie dzieci mają możliwość odegrania własnych scenek, dzięki czemu ćwiczą nowo poznane zachowanie w bezpiecznym kontekście.
Nieodłącznym elementem scenariusza powinna być również informacja zwrotna, czyli omówienie wykonania zadania, wskazanie, co poszło dobrze, a co można zrobić inaczej – zawsze w sposób wspierający i motywujący dziecko.
Na zakończenie warto zaplanować pracę domową, która utrwala umiejętność w codziennych sytuacjach.
Ważne są też dobrze dobrane gry i zabawy terapeutyczne, które pomagają utrwalić temat zajęć i angażują dzieci w naukę przez działanie.
Przykładowy schemat scenariusza zajęć TUS
- Powitanie i przypomnienie zasad.
- Rundka.
- Sprawdzenie pracy domowej z poprzednich zajęć.
- Zabawa, gra lub inne doświadczenie w nawiązaniu do tematu.
- Wprowadzenie do tematu zajęć – pogadanka.
- Przedstawienie kroków umiejętności.
- Modelowanie scenki przez terapeutę.
- Odgrywanie scenek przez dzieci.
- Informacja zwrotna – wspólna rozmowa, refleksja.
- Gra lub zabawa tematyczna.
- Zadanie domowe.
- Pożegnanie i podsumowanie.
Scenariusz dla dzieci z autyzmem
Scenariusze dla dzieci w spektrum autyzmu powinny być szczególnie przewidywalne, prosto sformułowane i mocno osadzone w konkretnych sytuacjach.
Dzieci z autyzmem lepiej uczą się przez schematy i powtarzalność, dlatego istotne jest konsekwentne stosowanie kroków umiejętności i unikanie zbyt abstrakcyjnych pojęć.
Dobrym pomysłem jest użycie wizualizacji (piktogramów, obrazków), co wspiera rozumienie i zapamiętywanie treści.
Scenariusz dla dzieci z zespołem Aspergera
Dzieci z zespołem Aspergera często potrzebują wsparcia w zrozumieniu subtelnych sygnałów społecznych – jak mimika, ton głosu, sarkazm.
W scenariuszach dla tej grupy warto uwzględniać sytuacje społeczne z życia codziennego, ćwiczyć rozumienie intencji innych osób i interpretowanie emocji.
Scenki powinny być konkretne i realistyczne, a praca powinna uwzględniać także omawianie „co by było, gdyby…” – by rozwijać elastyczność myślenia i przewidywanie skutków zachowań.
Karty pracy – czym różnią się od scenariusza zajęć?
Karty pracy to narzędzia wspierające realizację scenariusza, ale nie zastępujące go. Zawierają zadania, ćwiczenia i ilustracje, które pomagają dzieciom utrwalić poznane umiejętności w sposób indywidualny – np. przez rysowanie, uzupełnianie zdań, zaznaczanie emocji.
W odróżnieniu od scenariusza, karta pracy nie określa przebiegu całego spotkania – jest jego elementem pomocniczym, a nie planem działania.
Warto je stosować jako podsumowanie zajęć lub element pracy domowej, dostosowany do poziomu rozwoju dziecka.
